Zaman Süreci: Zamanın Buğusu
Zaman buğulu bir tanımı hak ediyor gerçekten. Bir anda sanki geçmiş oluyor o an. Geriye baktığımızda iyi veya kötü deneyimlediğimiz her şey birer anıya dönüşüyor sadece. Baktığımız bir kumaş deseninde, duyumsadığımız bir anda, kokusunu aldığımız bir baharda, tenimize hafifçe dokunan bir yaz rüzgarında pek çok şey hatırlayabiliyoruz geçmişe dair. Tadı gerçekten çok başka bazı hatıraların..
90’lar bizim için tadı başka zamanlardan. Hatırladığımız kadarıyla daha samimi, daha desenli ve daha tok renkleriyle evlerimizde. Oynadığımız oyunlar, neşeli misafirlikler, komşularla sohbetler… Bu sayımızda geçmişten bazı esintileri hatırlatmak istiyorum ben de, evlerimizdeki bu yansımaları birlikte deneyimleyelim.
Photo credit: @pinterest
Karar Verelim: İşlemeli Mobilyalar, Danteller…
90’lardan hatırlayacağımız ev dizaynı içinde pek çok ikonik parça var. Büfeli koltuklar, ağır el yapımı mobilyalar, camlı vitrinler, duvardaki manzara halıları, fotoğraf albümleri, müzik çalarlar… Birçok detay evimizin tasarımını oluşturuyordu.
Sehpaların üzerindeki sürahi ve kristal bardaklar. Büyük yemek masaları, işlemeli ağır ahşaptan mobilyalar, duvarlarımızdaki, işlenen ve manzaralı halılar.
Büfeli Mobilyalar; genellikle birçok evde bulunan hem koltuk veya misafirler için yatak hem de aynı zamanda sırtlığındaki büfe sayesinde depolama ve aynı zamanda sergileme olarak kullanılan bir mobilya türü.
Camlı Vitrinler; dantellerle süslü raflar, yemek takımları,
kasetler, fotoğrafların sergilendiği bir mobilya türü. Aynı zamanda bir depolama alanı olarak da kullanılıyordu tabii bu depolama biraz süslü ve ihtişamlı bir anlatıma sahipti. Bazı evlerde bir duvarı komple kapatacak büyüklükte vitrinler tercih edilebiliyordu. Bu vitrinlerde camlı bölmeler, kapaklı dolaplar gibi çeşitli pek çok sergileme ve depolama alanı mevcuttu.
Müzik Çalarlar; Kasetler, plaklar ve henüz yeni olan CD’ler… Kasetleri doldurmalar yeniden kaydetmeler, bittiğinde çıkarıp ters tarafının tekrar takılıp çalışması. Klasik plak çalarlar, plak koleksiyonları bu eşsiz deneyimlere fırsat sunan ürünler arasında.
Oturma Grupları; Çoğunlukla takım olarak tercih edilen koltuklarda ahşap oymacılığı ve zanaat görülürdü. Özellikle kol, ayak ve sırtlıklarında ahşap oymacılığın en iyi örnekleri sergilenen koltuklarda dayanıklılık en belirgin özellikleri arasında yer alırdı. Eğer bu dönemde çocuksanız bu koltukları kocaman ve ihtişamlı olarak hatırlıyor olmalısınız. Kanepeler, katlanır kanepeler de kullanılan oturma grupları arasında yer alıyor. Misafirler için çoğunlukla katlanır kanepeler tercih edilirdi. Aynı zamanda alt kısımlarında depolama alanı olarak kullanılacak bölümler olurdu. Belki de bu alanda bazılarımızın eşyaları veya oyuncakları bulunurdu.
Fiskos, Sehpalar; Fiskoslar evin belirli bir bölümünde berjer arasında veya balkon önünde kullanılan daha ziyade dekorasyon amaçlı bir sehpa türü. Bunun yanı sıra sehpalar iç içe geçebilen yerden tasarruf edilebilen zigon sehpalar sıkça kullanılan mobilyalar arasında. Orta sehpalar genellikle daha büyük ve koltuklarla uyumlu renkte ahşaptan yapılan hareket ettirmenin çok zor olduğu bir ürün olarak tanımlanabilir.
Perdeler; Genellikle kalın sarı renk ağırlıklı, büyük çiçek ve yaprak motifli perdeleri hatırlamayanımız yoktur. Alt kısmında farklı geometrik şekillerle bezenen bu perdeler bazı bölümlerde ayırıcı veya kapı olarak kullanılabiliyordu. Tül perdeler daha çok işlemeli, süslü, sarkıtlı, çeşitli desenli olarak göze çarpıyordu.
Duvar Manzaraları; Bu alanda fark yaratacak ürünler duvar halıları diye düşünüyorum. Çeşitli motifler, manzaralar içeren bu ürünler el emeği dokuma halılar olarak birer tabloya dönüşüyorlardı.
Sandıklar; Genellikle eski ve değerli eşyaların korunması ve saklanması için kullanılan sandıklar yatak odalarında bulunan gizli yerde muhafaza edilirdi. Özel zamanlarda açılan bu sandıklar belki fotoğrafları, belki el emeği çeyizleri saklardı…
Danteller; ve tabii ki unutulması mümkün olmayan bir 90l’ar klasiği olan danteller. Televizyon üzerinde, dikiş makinesi üzerinde, vitrin raflarında, mutfağın görünen raflarında, sehpalarda, çevirmeli telefon üstlerinde, hatta yemek masası üzerine ve yatak örtüsü üzerinde… Pek çok yerde el emeği yeteneklerinin sergilendiği bu ürünler önem verilen, kıymetli süsleme ürünleriydi.
Halılar; çok desenli ve çok renkli olarak dikkat çeken ürünler arasında yer alan 90’lar halıları çoğunlukla göze çarpan bir renk seçilerek bu renk üzerinden çeşitli motifler ve oluşturulan desenler üzerinden büyük bir tasarıma dönüşen ürünlerdi.
Photo credit: @pinterest
Photo credit: @pinterest
Sonuç Değerlendirmesi: Emek Görebilmek
Pek çok değerlendirilen mobilya ve dekoratif ürünlerde görüyoruz ve fark ediyoruz ki çok fazla el emeği, çok fazla zaman, çok değerli ve kıymetli paylaşımlara vesile oluyor belki de. Oyulan desenlerle yaratılan koltuk kolları, el emeği pek çok modelleri olan çeşit çeşit dantel örtüler, birçok detayın hakim olduğu el emeği dokunan halılar… Dönemin kıymeti ve dönemin özlemi sanırım bu emekten geliyor biraz da. Eşyalara aktarılan bu emek, verilen bu kıymet komşulara, gelen misafirlere, esnaf sohbetlerine, çocuk oyunlarına kısacası hayatın her alanına da yansımış tabii ki. 90’larda çocuk olmak; sohbetler edilirken uyuyakalmanın verdiği huzur, büyük yemek masalarındaki neşeli kalabalık, film yıkattığımız ve filmleri değiştirdiğimiz fotoğraf makineleriyle flashlı çekilen o çok özel fotoğraflar…
Halk oyunları, okullardaki bayram kutlamaları, sınıf süslemeleri, sabahları okunan Andımız… Özlediğimiz, aradığımız ve zaman zaman unuttuğumuz tüm çocukluğumuz, gençliğimiz, olgunluğumuz…
Kaybettiklerimiz ve kazandıklarımızla her zamanın, her dönemin kıymetini bildiğimiz yıllarımız olsun. Keyifli okumalar dilerim.
Kapak Fotoğrafı: @pinterest
Sanat Yazarı, Restoratör İç Mimar
Betül AKYAZI @ecmella @bee.sdesigner
Comentários