Detaydaki Aydınlık

Zaman Süreci: Işığın Yolu

Aydınlık her anlamda yolumuzu görebildiğimiz bir alan hayatımızda. Mekanlardaki aydınlık bölümlerin yanı sıra; şahsımıza ait bilgisel olarak aydınlanma, yine ruhumuzun bu boyuttaki mental yolculuğundaki aydınlanma yaratan tecrübeler ve farkındalıklar… 

Aydınlanma, aydınlık bölümlerle başlıyor aslında her şeyiyle. En başka günümüz aydınlanıyor tüm o hareketin, yaratımın, var olmanın görünüş kısmını aydınlatıyor güneş. Parça parça aydınlanmalar birleşip farkındalıklar yaratıyor içimizde. Hayatımıza ve yolculuğumuza dair gelişen bakış açımızı ve varlığımızın anlamını geliştiriyor zamanla, bize ait aydınlatan tecrübelerimiz. Böyle muazzam etkilerini daha özel bir konuya indirip mimari açıdan algılamayı konuşursak ışık; renk ve gölgelerle tasarımı bütünleyen çok önemli bir olguya dönüşüyor bu anlamda. Aydınlatma estetiği arttıran fonksiyonel ve atmosferik anlamda yapıcı etkileri oluşturan önemli bir unsurdur. İç mekan aydınlatması mekana derinlik, renk ve doku kazandırır. Bölümleri kendi içinde ayırır ve tamamlar. Ayrılan bölümlerde fark yaratacak detayları görmemizi sağlar veya dikkatleri çekmek istediğimiz bölümlerde kullandığımız ışıklar tasarımın değerini arttırarak görünürlüğünü zenginleştirir.

Berjer üzerindeki bir lambaderin aydınlatma görseli ve hissini; derinlik, doku ve renklerin duyusal ve psikolojik etkileriyle bir bütünlük oluşturduğunu biraz daha detaylarla lezzetli halde konuşalım istiyorum.

Photo credit: @pinterest

Karar Verelim: Formsal ve Etkisel Çeşitlilik

Aydınlatma ürünleri kendi içinde pek çok tasarım ve detay barındırıyor. İç mekanların hangi bölümlerinde kullanılacak ise bu bölümlere uygun form ve işlevlere sahip aydınlatmalar pek çok öğeye göre de şekillenebilir. Örneklendirirsek; duvar aplikleri, abajurlar, masa lambaları, lambaderler, led aydınlatmalar, spotlar gibi pek çok çeşitli ürün mevcut.

Mekanlarda aydınlatma ürünleri seçiminde dikkat edilmesi gereken bazı başlıklar arasında ışığın kaynağı, yayılımı, miktarı, rengi, konumu ve geliş açısı gibi önemli noktalar mevcut. Ayrıca mekanlarda aydınlatma seçimlerinde dikkat edilebilecek bazı önemli detaylar arasında fonksiyonellik önemli bir yer tutuyor. Mekanlarda kullanılan aydınlatma herhangi bir duruma hizmet etmiyorsa fazladan enerji tüketen bir ürüne dönüşür. Fonksiyonellik mekanların işlevselliği açısında önemlidir. Örneğin avizelerin konumlandırılması genelde tavanın orta kısmındadır, ışığın eşit şekilde dağılımı açısından konumu ortalanır ve ışık miktarı da mekan alanına göre değişkenlik gösterir. Mekanlarda kullanılan duvar renkleri, mobilya renkleri gibi renk unsurları da aydınlatma ürünlerinin açığa çıkartabileceği ve belirginleştireceği tasarım içeriklerindendir. Aydınlatma ürününde kullanılan renkler de yine değişkenlik göstererek tasarıma uyumluluk kazanır. Beyaz ışık, sarı ışık veya gün ışığı gibi seçenekleri barındıran ışıklar iç mekan tasarımına ve işlevine göre, konumuna ve alanına göre kullanım çeşitliliği sağlar.

Aydınlatma şekilleri de kullanım detayına göre çeşitlendirilebilir.

Genel bir aydınlatma hedefliyorsak mekanın veya seçilen alanın tüm kısımlarını kapsayan avizeler kullanabiliriz. Led aydınlatmalar, tavana yerleştirilecek şerit led aydınlatmalar veya uygun aydınlatma sağlayabilecek spot aydınlatmalar kullanılabilir. Bu genel aydınlatma bölümünde seçilen alanın tamamının aydınlanması hedeflenir. Pek çok noktaya aynı yoğunlukta ışığın dağılımı hedeflenerek aydınlatılmak istenen alanda rahat kullanım ve belirlenen düzeyde eşit bir ışık dağılımı amaçlanır.

Bölgesel aydınlatma ise iç mekanda belirlenen bir alanın veya bir mobilyanın veya bir vurgu yaratılmak istenen noktanın aydınlatılması tanımındadır. Bölgesel aydınlatmalara berjer yanındaki okuma lambaderi örnek verilebilir veya masa lambasının aydınlattığı belirli çalışma alanı. Burada ışığın yoğunluğu eğer genel aydınlatma dahil kullanılacaksa bunun 3 katı yoğunluğunda kullanılması önerilir. Vurgu yapılacak bir aydınlatma bölgesel aydınlatmanın daha özele indirgenmiş halidir. Belirli bir ürün aydınlatılır; örneğin bir tablo veya belirli bir dekoratif ürünün aydınlatılması gibi. Buradaki ışığın, objenin çevresinde bulunan yansıtıcı yüzeylere çarpıp dağılmasını önlemek adına 30 derece açı ile yerleştirilmesi gereklidir.

Photo credit: @pinterest

Photo credit: @pinterest

Sonuç Değerlendirmesi: Tasarım Bütünlüğü

Işığın tasarımdaki rolünü konuştuğumuz bu ay, aydınlatma üzerine belirli noktaların önemine ve farkına değinmiş olduk aynı zamanda. Görüşümüze, algımıza ve dolayısı ile hissiyatımıza etki eden bu önemli bölüm mimaride tasarım bütünlüğünü sağlayabilmek ve tüm öğelerin birleşimi ve uyumunu koruyabilmek açısından dikkat etmemiz gereken bir nokta. Belirleyeceğimiz detaylar çerçevesinde bu detayların vurguları, anlatımı ve yansıtılması açısından büyük bir fark yaratabilen aydınlatma unsuru; en başta bahsettiğim gibi aslında bakarsanız hayatımızın ortasında duruyor. Her alanda aydınlanma yaşayabiliyoruz zamanla. Öğreniyoruz, fark ediyoruz, benimsiyoruz kendimizle ilgili aydınlattığımız bölümleri içimizde. Tüm deneyimlerimiz katkılarıyla, tüm insanlar ilişkileriyle, tüm olaylar oluş biçimleriyle belirli aydınlanmalar yaratıyor yaşamımızda.

Farklı noktalardan ele aldım bu ay yine belirdiğim mimari

konuyu, aynı zamanda şubat ayı sevgililer gününü barındırıyor içinde ve bu nedenle sevginin de her alanı aydınlatabilecek kıymetli bir duygu olduğunu tekrar hatırlayalım isterim. Sevgiyle yapılan her şey güzelliklere, zenginliklere kolaylıkla kapı açar. Ufacık şeyler dahi ki bu bir iş olabilir, bir konuşma olabilir, bir bakış, ufak bir hareket, herhangi bir hediye de olabilir; ne olursa olsun sevgiyle yaptığımız her şey bize sevgiyle döner ve

aydınlık kapılar açar.

14 Şubat Sevgililer Gününüzü de böylelikle kutlamak isterim.

Aydınlıkla kalalım. Işığın kaynağının tamamen ve her şeyden bağımsız içimizde olduğunu hep hissettiğimiz, parladığımız bir ay olsun. Keyifli okumalar dilerim.

Kapak Fotoğrafı: @pinterest

Sanat Yazarı, Restoratör İç Mimar

Betül AKYAZI @ecmella @bee.sdesigner